درمان استرس در کودکان چگونه امکان پذیر است؟ آیا نیاز به دارو درمانی وجود دارد؟ بسیاری از افراد تصور می‌کنند که کودکان در طول زندگی استرسی را تجربه نمی‌کنند در صورتی که این تصور کاملاً اشتباه بوده و آنان نیز همچون بزرگسالان در صورت قرار گرفتن در شرایط مختلف و با تاثیر پذیری از عوامل محیطی می‌توانند استرس را تجربه کنند. ایجاد استرس در کودکان می‌تواند عوامل متعددی داشته باشد که لازم است این علل شناسایی شده و درمان صورت پذیرد. همچنین نقش والدین در درمان استرس کودکان بسیار پر رنگ است و پدر و مادر می‌توانند با چند راهکار ساده و بدون نیاز به مصرف دارو استرس را در کودکان خود از بین ببرند. در ادامه به بررسی بیشتر این راهکارهای درمانی خواهیم پرداخت پس همراه ما باشید. 

منبع :  درمان استرس کودکان

چه عواملی باعث ایجاد استرس در کودک می‌شود؟

بسیاری از عوامل که برای کودک استرس زا هستند، برای بزرگسالان از عوامل پیش پا افتاده بوده و به راحتی قابل مدیریت می‌باشند اما در واقع همین مشکلات و مسائل پیش پا افتاده، برای کودک بسیار آزاردهنده و غیر قابل تحمل هستند. از رایج ترین عوامل استرس زا در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

• نگرانی در مورد کسب نمره در مدرسه و انجام تکالیف
• بیماری، تصادف، مرگ و…
• افزایش حجم فعالیت‌های مدرسه
• تحت فشار قرار گرفتن توسط همسالان و تحقیر و مسخره شدن توسط آن‌ها
• بی خانمان شدن، انتقال به مدرسه جدید و ایجاد مشکل و تنش در خانواده
• عدم اعتماد به نفس کافی
• ایجاد تغییرات جسمی در دوران بلوغ
• ایجاد مشکلاتی نظیر طلاق و از هم پاشیدگی خانواده
• بروز مشکلات مالی
• زندگی کردن در مکان و خانه بدون امنیت

نشانه‌های استرس در کودکان

والدین باید در صورت مشاهده بسیاری از علائم فیزیکی و احساسی، از وجود استرس در کودک خود مطلع شده و در جهت درمان استرس کودکان اقدام نمایند. این علائم نشان دهنده زنگ خطری برای والدین و کودکان است چراکه استرس تاثیرات نامطلوب خود را همواره بر تمام جنبه‌های زندگی فرد می‌گذارد. نشانه های استرس در کودکان موارد زیر را دربر می‌گیرد. برای تشخیص دقیق تر استرس در کودکان کلیک کنید.

نشانه‌های فیزیکی استرس در کودکان

• کاهش میل به غذا
• سردرد
• ایجاد دردهای شکمی بدون دلیل
• بروز علائم فیزیکی بدون وجود مشکل خاصی
• ایجاد اختلال در خواب

علائم رفتاری ناشی از استرس در کودکان

• اضطراب و نگرانی بدون دلیل
• ترس از تاریکی، تنهایی و یا هنگام مواجهه با افراد غریبه
• عدم توانایی در استراحت کردن
• وابسته شدن به والدین
• گریه و عصبانیت مداوم
• پرخاشگری و لجبازی شدید
• رفتارهایی که برای کودک نامناسب و بسیار بچگانه است
• از دست دادن علاقه به شرکت در فعالیت‌های گروهی به خصوص در مدرسه

درمان استرس در کودکان 

جهت درمان استرس کودکان و علائم ناشی از آن می‌توان از موارد و توصیه‌های زیر بهره برد. همچنین مشاوران ما در مرکز مشاوره ذهن نو آماده ارائه توصیه‌هایی کاربردی برای درمان استرس در کودکان به صورت تلفنی و حضوری هستند. برای دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.

درمان استرس کودکان | حرف زدن با کودک

در صورت بروز علائم استرس در کودک، در وهله اول سعی کنید به آرامی و با محبت با کودک خود در مورد استرس صحبت کنید و حس ناخوشایند او را برایش بازگو کنید. به طور مثال می‌توانید بگویید (عزیزم فکر می‌کنم اتفاقی که امروز در زمین بازی پیش آمده تو را ناراحت کرده). سعی کنید به هیچ عنوان و در هیچ شرایطی کودک را متهم نکنید که چرا این رفتارها را از خود بروز می‌دهد. به طور مثال جملاتی همچون (حالا مگه چی شده خودتو کشتی)، یک نوع احساس عدم امنیت را در کودک به وجود می‌آورد و او احساس می‌کند که هیچ کس او را درک نمی‌کند.

حرف‌های کودک را با علاقه و دقت گوش کنید

سعی کنید به طور واضح و روشن دلیل ناراحتی را از کودک بپرسید و با دقت به پاسخ‌های او توجه کنید. توصیه می‌شود از مواردی همچون نصیحت کردن، مقصر دانستن و یا قضاوت کردن کودک به شدت بپرهیزید چرا که این موارد، کار را از آنچه که هست بدتر می‌کند. برای رفع مشکل به وجود آمده برای کودک به طور جدی تلاش کنید. به احساسات و حرف‌های کودک توجه کنید تا احساس کند که برایش ارزش قائل هستید.

درمان استرس کودکان | احساسات خود درباره استرس کودک را ابراز کنید

سعی کنید احساسات خود را با توجه به مشکل به وجود آمده برای کودک ابراز کنید مثلاً بگویید (میدونم این موضوع چقدر تو رو ناراحت کرده عزیزم). سعی کنید به او حق بدهید که از مشکل به وجود آمده ناراحت باشد. در این مورد می‌توانید به کودک بگویید که حرکت دوستانت بی انصافی بوده که تو را به بازی راه نداده‌اند و تو حق داری که از دست آن‌ها ناراحت باشی. ابراز احساسات شما باعث می‌شود که کودک فکر کند به او توجه دارید و حمایت شما را نسبت به خود با تمام وجود درک می‌کند. این مورد، هنگامی که کودک استرس را تجربه می‌کند، می‌تواند بسیار مفید و کارساز باشد.

موقعیت‌های به وجود آورنده استرس را محدود سازید

سعی کنید کودک را از موقعیت‌هایی که باعث ایجاد استرس در آن می‌شود، دور نگه دارید. در بسیاری از موارد شرکت در کلاس‌های فوق برنامه و افزایش حجم فعالیت‌های بعد از مدرسه کودک را دچار استرس و اضطراب می‌کند. بنابراین اگر تصور می‌کنید این موارد بروز استرس را در کودک تشدید می‌کند، شرکت در این فعالیت‌ها را محدود سازید. در عوض می‌توانید با آموزش تمرین‌های ریلکسیشن و تنفس در کنار طبیعت گردی و بازی شرایط را برای کودک تغییر دهید.

در هر شرایطی از کودک حمایت کنید

در بسیاری از موارد کودکان دوست ندارند از شرایط به وجود آمده با کسی صحبت کرده و مشکل خود را با دیگران در میان بگذارند. در چنین شرایطی، سعی کنید با نوع رفتار خود به کودک ثابت کنید که همیشه از او حمایت می‌کنید و هر موقع که دلش خواست می‌تواند مشکل خود را با شما در میان بگذارد.

چه زمانی برای درمان استرس کودکان به روانشناس مراجعه کنیم؟

در بسیاری از موارد با اجرای تکنیک‌های فوق استرس کودک کم رنگ شده و به تدریج از بین می‌رود اما در برخی از موارد نیز مراجعه به روانشناس لازم و ضروری است. در صورت مشاهده علائم زیر در کودک حتما به روانشناس کودک مراجعه کنید.

• در صورتی که کودک نمی‌تواند با اعضای خانواده یا دوستانش ارتباط برقرار کند.
• در شرایطی که کودک نمی‌تواند خشم و عصبانیت خود را مدیریت کند.
• در شرایطی که استرس کودک تاثیرات نامطلوبی بر عملکرد درسی او گذاشته است. 
• اگر روز به روز به میزان گوشه گیری و افسردگی کودک افزوده می‌شود.
• هنگامی که استرس باعث شب ادراری و بی خوابی شبانه شود. 
• در صورتی که افکار منفی به سراغ کودک آید.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول

نشانه‌های استرس در کودکان چیست؟

استرس در کودکان می‌تواند در جسم و روان آن‌ها تاثیر بگذارد و به صورت اختلالات جسمی مانند سردرد، درد شکم، بی خوابی و یا اختلالات روانی مانند پرخاشگری، افسردگی، ترس از تاریکی، افت تحصیلی و… بروز نماید.

آیا استرس در کودکان قابل درمان است؟

برای درمان استرس در کودکان والدین نقش مهمی دارند در وحله اول صمیمیت با کودک و برخورد مناسب با او اهمیت دارد و در نهایت برای درمان قطعی استفاده از مشاوران متخصص در زمینه مشکلات کودکان ضروری است.

منبع :  درمان استرس کودکان